حملات شیطان علیه مومنین
شیطان از چهار طرف حمله‌ور می‌شود:
۱. مشغول کردن به دنیا؛
۲. دل‌نگران کردن نسبت به وضعیت آینده؛
۳. شبهه‌افکنی نسبت به اعتقادات؛
۴. تحریک شهوات
«شیطان می‌گوید: از چهار جانب به انسان‌ها حمله مي‌کنم: «ثُمَّ لَآتِينَّهُمْ مِنْ بَينِ أَيديهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ».
در روايت آمده است که «مِنْ بَينِ أَيديهِمْ» يعني آنها را از آينده و آخرت، غافل مي‌کنم و به دنيا مشغولشان مي‌کنم. دستگاه شيطان براي اينکه ما در راه بندگي خدا حرکت نکنيم، اول کاري که مي‌کند، ما را از توجه به عوالم غيب، منعطف و مشغول به دنيا مي‌کند و افق ديدمان را محدود مي‌کند. وقتي افق ديد محدود شد، آدم براي محدوديت‌ها کار مي‌کند. اينهايي که برنامه‌هاي دراز‌مدت مي‌نويسند، براي اين است که اگر آدم افق دراز‌مدت نداشته باشد، کارهايش هميشه محدود به کوتاه‌مدت مي‌شود. حالا اگر همه افقي که انسان مي‌بيند، بیست سال و پنجاه سال و شصت سال و هفتاد سال دنيا شد و نتوانست عوالم غيب و آن عوالم نامتناهي را ببيند، همه تلاش‌هايش معطوف به دنيا مي‌شود. اول کار شيطان، اين است.
«وَ مِنْ خَلْفِهِمْ» يعني آنها را نگرانِ پشتِ سرشان خواهم کرد که شما براي آينده خودتان، براي دوران پيري‌تان، براي نسل‌هاي بعدتان، براي فرزندان‌تان بايد يک کاري بکنيد… از اين انسان‌هاي مهاجر الي الله، يک انسان‌هايي مي‌سازد که همه نگاه‌شان به پشتِ سرشان است به جاي اينکه به پيشِ رويشان نگاه کنند.
«وَ عَنْ أَيمانِهِمْ» يعني نسبت به اين اعتقادات و مکتبي که انبياء مي آورد، شبهات ايجاد مي‌کند… شيطان نسبت به آنچه انبياء مي‌آورند، شروع به ايجاد شبهه کردن مي کند.
«وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ» يعني شهوات را تحريک مي کند. شیطان از طريق شبهه و شهوت و ايجاد غفلت از آخرت و توجه به دنيا، انسان‌ها را از راه خدا و بندگي خداي متعال باز مي‌دارد. اين، کار اصلي شيطان است که در مقابله با دستگاه انبياء، در چند مرحله اساسي انجام مي دهد.».
نکات تفسیری استادمیرباقری