خاطرات و تجربه هاي عالمان موفق
خاطرات و تجربه هاي عالمان موفق
امام صادق(ع) به مبلغان معارف دين سفارش فرموده كه:به شما سفارش ميكنم كه مبلغ خاموش ما باشيد.هنگامي كه از امام دربارة معناي اين سخن سؤال شد،حضرت فرمود:يعني بهترين مردم زمان خود باشيد تا با ديدن شما مردم با علاقه قلبي به سوي ما گرايش پيدا كنند.
عبدالکریم پاک نیا تبریزی
پيشواي ششم، امام صادق(علیه السلام) به مبلغان معارف دين سفارش فرموده اند كه: اُوصِيكُمْ… أَنْ تَكُونُوا لَنَا دُعَاةً صَامِتِين؛ به شما سفارش مي كنم كه مبلغ خاموش ما باشيد. هنگامي كه از امام دربارة معناي اين سخن سؤال شد، حضرت فرمود: يعني بهترين مردم زمان خود باشيد تا با ديدن شما (كه مبلغ ما هستيد) مردم با علاقه قلبي به سوي ما گرايش پيدا كنند.[1]
در طول عمرم همواره سعي كرده ام از خاطرات و تجارب افراد مختلف، به ويژه عالمان عامل و شخصيت هاي تأثيرگذار و موفق، كمال بهره را برده و به حول و قوه الهي در طول زندگي آنها را به كار گيرم و به ديگران نيز منتقل كنم؛ چراكه خاطرات تلخ و شيرين ديگران آيينه اي حقيقت نماست و نتیجة بسياري از راههایي كه ميخواهيم برويم، به ما نشان مي دهد و ما مي توانيم نتيجه آنها را در اين تجارب و خاطره ها ببينيم. اصولاً كسى كه از تجربه هاى ديگران اطلاع داشته باشد، گويا به اندازة تمام آنها عمر كرده است.
علاوه بر سخن فوق، نشر و پاسداري از خاطرات و تجربه هاي مفيد، نشانة عقل و خرد است. حضرت علي(علیه السلام) در وصيتنامه اش به امام حسن(علیه السلام) فرمود: وَ الْعَقْلُ حِفْظُ التَّجارُبِ؛[2] نشانة عقل و خرد، به خاطر سپردن تجربه هاست. و اگر تجربه هاي ما و گذشتگان نبود، اساساً انسان در پيچ و خم زندگي راه را گم ميكرد. امام علي(علیه السلام) فرمود: لَوْلَا التَّجَارِبُ عَمِيَتِ الْمَذَاهِب؛[3] اگر تجربه ها نبود، راههاي زندگي گم مي شد. يا اينكه بشر در ميان بحرانهاي فراوان زندگي گم مي گشت و از يافتن چاره عاجز مي شد.
از سویي ديگر، مولاي متقيان حضرت علي(علیه السلام) فرمود: خَيْرُ ما جَرَّبْتَ مَا وَعَظَكَ؛[4] بهترين تجربه آن است كه تو را موعظه كند.؛ يعنى در مقام عمل در تو اثر بگذارد و تو از آنها متأثر و متّعظ گردى و پند بگيرى. بنابراين، اگر ما خاطرات و تجربیات مفید را در اختیار دیگران قرار دهیم، همگی خواهند توانست با انتخاب و تصمیم درست، از وقت و عمر خود استفادة بهتری داشته باشند و براي برنامه هاي خود نيروی اضافی مصرف نكنند تا خود شخصاً آن را تجربه كنند. به قول سعدي:
مرد خردمند هنرپیشه را
عمر دو بایست در این روزگار
تا به یکی تجربه اندوختن
با دگری تجربه بردن به کار!
در اين مقاله برخي از خاطرات و تجربه هاي عالمان موفق را به مبلغان گرامي تقديم مي داريم تا به لطف الهي در سير تبليغي خود از آنها بهره گيرند؛ چراكه امام صادق(علیه السلام) آنان را چلچراغ هاي راه سعادت ناميده و در مورد آنان به عبدالله بن جندب فرموده است: رَحِمَ اللَّهُ قَوْماً كَانُوا سِرَاجاً وَ مَنَاراً كَانُوا دُعَاةً إِلَيْنَا بِأَعْمَالِهِمْ وَ مَجْهُودِ طَاقَتِهِم؛[5] خدا رحمت كند آناني را كه چراغهاي نورافشان بودند و با رفتار و تمام توانشان مردم را به سوي معارف ما دعوت مي كردند.
پی نوشت:
[1]. وَ أَنْ تَكُونُوا لَنَا دُعَاةً صَامِتِينَ فَقَالُوا يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ كَيْفَ نَدْعُو إِلَيْكُمْ وَ نَحْنُ صُمُوتٌ ؟ قَالَ(علیه السلام): تَعْمَلُونَ مَا أَمَرْنَاكُمْ بِهِ مِنَ الْعَمَلِ بِطَاعَةِ اللَّهِ وَ تَتَنَاهَوْنَ عَمَّا نَهَيْنَاكُمْ عَنْهُ مِنِ ارْتِكَابِ مَحَارِمِ اللَّهِ وَ تُعَامِلُونَ النَّاسَ بِالصِّدْقِ وَ الْعَدْلِ وَ تُؤَدُّونَ الْأَمَانَةَ وَ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لَا يَطَّلِعُ النَّاسُ مِنْكُمْ إِلَّا عَلَى خَيْرٍ فَإِذَا رَأَوْا مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ قَالُوا هَؤُلَاءِ الْفُلَانِيَّةُ رَحِمَ اللَّهُ فُلَاناً مَا كَانَ أَحْسَنَ مَا يُؤَدِّبُ أَصْحَابَهُ وَ عَلِمُوا فَضْلَ مَا كَانَ عِنْدَنَا فَسَارَعُوا إِلَيْهِ أَشْهَدُ عَلَى أَبِي مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ رَحْمَتُهُ وَ بَرَكَاتُهُ لَقَدْ سَمِعْتُهُ يَقُولُ كَانَ أَوْلِيَاؤُنَا وَ شِيعَتُنَا فِيمَا مَضَى خَيْرَ مَنْ كَانُوا فِيهِ إِنْ كَانَ إِمَامُ مَسْجِدٍ فِي الْحَيِ كَانَ مِنْهُمْ وَ إِنْ كَانَ مُؤَذِّنٌ فِي الْقَبِيلَةِ كَانَ مِنْهُمْ وَ إِنْ كَانَ صَاحِبُ وَدِيعَةٍ كَانَ مِنْهُمْ وَ إِنْ كَانَ صَاحِبُ أَمَانَةٍ كَانَ مِنْهُمْ وَ إِنْ كَانَ عَالِمٌ مِنَ النَّاسِ يَقْصِدُونَهُ لِدِينِهِمْ وَ مَصَالِحِ أُمُورِهِمْ كَانَ مِنْهُمْ فَكُونُوا أَنْتُمْ كَذَلِكَ حَبِّبُونَا إِلَى النَّاسِ وَ لَا تُبَغِّضُونَا إِلَيْهِمْ. (دعائم الإسلام، قاضى نعمان مغربى، دارالمعارف، بیروت، 1383ق.ج1، ص: 57)
[2]. بحارالأنوار، محمد باقر مجلسى، موسسه الوفا، بيروت، 1403ق.ج1،ص: 160
[3]. الإرشاد،شیخ مفيد، نشر كنگره شيخ مفيد، قم، 1413 ق . ج1،ص: 304
[4]. نهج البلاغه، سيد رضي، نشر ائمه، نامه 31.
[5]. تحف العقول، حسن بن شعبه حرانى، نشر جامعه مدرسين، قم، 1404ق. ص301،
منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 168 .