آیا چالش‌های زندگی امروز با حفظیات حل می‌شوند؟
آیا چالش‌های زندگی امروز با حفظیات حل می‌شوند؟
خردسال که بودم علاقه زیادی به حفظ کردن اطلاعات عمومی داشتم. خیلی ساده شعر و متن و موسیقی و قرآن و آمار کشورها مثل پایتخت و واحد پول و شکل پرچم و … را حفظ می‌کردم و به غلط گمان می‌کردم خیلی باسوادم!
هرچه از خردسالی دورتر شده ام، بیشتر از علوم حفظ کردنی فاصله گرفته‌ام؛ یعنی به‌تدریج این سؤال در ذهن من پررنگ شده که فایده حفظ کردن اطلاعات عمومی چیست و اصولاً چیزی که حفظ کردنی باشد و جنبه ذخیره‌سازی در مغز داشته باشد، آیا اصلاً علم محسوب می‌شود؟
اگر آدمی قرآن یا دعای کمیل از حفظ باشد، ولی روحیه‌ای معنوی نداشته باشد سودش چیست؟ اگر دیوان حافظ یا مولانا را از حفظ باشی ولی نشانی از شوریدگی و سرور در تو نباشد چه؟ اگر تمام واحدهای پولی و پایتخت‌ها را حفظ باشی ولی برای قومیت‌ها و مردمان گوناگون جهان حرمتی قائل نباشی سودش چیست؟
به یاری کامپیوتر و اینترنت، فاصله ما با بسیاری از نادانسته‌ها، فقط چند ثانیه شده است. آمار یک کشور را می‌خواهیم؟ زندگینامه‌ی مشاهیر را؟ حل یک معادله‌ی ریاضی را؟ … کمتر چیزی است که به کمک اینترنت ظرف کمتر از چند دقیقه پیدا نشود؛ بنابراین بزرگان تعلیم و تربیت در هر کشوری باید به شکل بسیار جدی این مسئله را بررسی کنند که بین 12 تا 25 سال از مهم‌ترین سال‌های عمر خردسالان و جوانان کشور را صرف چه چیزی می‌کنند؟
اگر قرار است جوانان کشوری تنها حاملان اطلاعات عمومی و حفظی باشند که اینترنت مدت‌هاست این بار را بر دوش کشیده است.
آیا چالش‌های زندگی امروز، در بعد شخصی و اجتماعی و اقتصادی، با حفظیات حل می‌شوند؟ جایگاه بسیاری از مهارت‌های روز دنیا در نظام تعلیم و تربیت ما کجاست؟
استعدادیابی، دید سیستمی، کار تیمی، هدف‌گذاری، خودشناسی و رشد شخصی، هوش هیجانی، مهارت‌های حل مسئله، برنامه‌ریزی و نظم و مهارت‌های مدیریتی، شناخت حقوق شخصی و حقوق شهروندی، روش تعامل با مردم و خانواده، کارآفرینی، افزایش مهارت‌های اقتصادی، سواد رسانه‌ای، مهارت‌های ارتباط مؤثر با دیگران و …
اگر برای مهم‌ترین سرمایه‌های یک کشور، یعنی کودکان و نوجوانان نگران نباشیم، نگرانی درباره آب و نفت و انرژی نیز بیهوده است.
انسان‌هایی که درست تربیت شده باشند و آماده‌ی رویارویی با چالش‌ها باشند کویر را نیز گلستان خواهند کرد، اما پرسش اینجاست که بزرگ‌سالان ما (پدران، مادران، مسئولان) چقدر برای پروراندن کودکانی پرتلاش، باانگیزه، مصمم و مجهز به مهارت‌های ضروری دنیای امروز، آمادگی دارند؟
علی اکبر کاویانی
