اشک های بی صدا

باور کنیم و ایمان داشته باشیم که به یاد مرگ بودن، عامل پویایی فرد و جامعه است. انسان به عنوان خلیفه و جانشین خداوند در زمین، یک بُعد مشترک با فرشتگان دارد و یک بُعد مشترک با حیوانات؛ اما آنچه امروزه در طب بیشتر مطرح است این بعد مشترک انسان با حیوان است و کمتر به بعد کمالات مشترک انسان با فرشتگان و بیماری‌ها و امراضی که این بعد وجودی انسان را تهدید می‌کند، توجه می‌شود.

قرآن کریم بیماری‌های مربوط به بعد متعالی وجود انسان را بر شمرده و راه درمان این بیماری‌ها را نیز نشان داده است، از منظر قرآن طمع به نامحرم، رشوه دادن و رشوه گرفتن، سوء مدیریت و ضعف در مقابل دشمن، از جمله بیماری‌هایی است که این بعد متعالی شخصیت انسان را تهدید می‌کند، این بیماری‌ها در آزمایشگاه قابل کشف و درمان نیست و باید راه حل آنها را در جای دیگری یافت.

خداوند در قرآن بین “شفا” و “دوا” تفاوت قایل شده است؛ شفا درمان هر دو بعد وجودی انسان است که بیمار را به سلامت کامل می‌رساند. باید باور کنیم و ایمان داشته باشیم که به یاد مرگ بودن، عامل پویایی فرد و جامعه است، یاد مرگ از بهترین عوامل خودسازی است و درمان بسیاری از بیماری‌های نفسانی انسان، باور به این مطلب است که باید در برابر همه اعمال و اعتقادات این دنیا، پاسخگو باشد.

امیرالمؤمنین علیه السلام فواید یاد مرگ را امور ذیل شمرده اند:
١. یاد مرگ سبب بازداشتن انسان از بیهودگی و بازی های دنیوی می شود: به خدا سوگند, یاد مرگ مرا از هزل و بیهودگی منع می کند .نهج البلاغه, خطبه ۴٨, ص ۶۶.
٢. اندیشه مرگ مانع انجام دادن کارهای زشت و ناروا است: هان!  مرگ ! بر هم زننده لذت ها, تیره کننده شهوت ها, و برنده آرزوها را به یاد آرید, آن گاه که به کارهای زشت شتاب می آرید .همان, خطبه ٩٩, ص ٢٩.
٣. یاد مرگ موجب انجام دادن اعمال و کردار نیک می شود: آن که مرگ را چشم داشت, در کارهای نیک پای پیش گذاشت همان, کلمات قصار ١٣, ص ۴۶٣.
۴. تذکر مرگ سبب بی رغبتی و کم خشنودی در دنیا می شود: آن که مرگ را بسیار یاد کند, از دنیا به اندک خشنود شود .همان, کلمات قصار ٩۴٣, ص ٣٢۴.
۵. اندیشه مرگ و تفکر در مردگان پیشین باعث عبرت آموزی است: پنداشتند که جای مردگان تهی است حال آن که سخت مایه عبرت اند… مردگان شان  مایه پند باشند, بهتر است تا وسیله فخر و بزرگواری .همان, خطبه ١٢٢, ص ٢۵٢.