وجوه تسمیه‌ی لیلة القدر
دلایل و احتمالهای مختلفی برای نام شب قدر مطرح شده است:
1 از دیدگاه مفسّران، قرآن که صاحب قدر و منزلت است، توسّط ملکی که صاحب قدر و منزلت است، یعنی جبرئیل، بر رسولی که صاحب قدر و منزلت است، یعنی پیامبر اسلام، و برای امّتی که صاحب قدر و منزلت است، یعنی امّت اسلامی، نازل شده است. لذا شبی که قرآن صاحب قدر، توسّط ملک صاحب قدر، به رسول صاحب قدر، برای امّت صاحب قدر در آن نازل شده است، شب قدر و بسیار ارزشمند است.
2 در این شب مقدّرات خلق و اندازه ی امور و ارزاق و آجال و عمرهای مردم تقدیر میشود و رقم میخورد؛ پس نام این شب را لیلة القدر، یعنی شب تقدیر و تعیین شدن مقدّرات گذاشته اند.
3 لیلة القدر شب تنزّل ملائکه و روح است و به‌قدری ملائکه نازل میشوند که دراثر ازدحام ملائکه فضای عالم تنگ میشود. یکی از معانی قدر تنگ شدن است. تقدیر معیشت یعنی تنگ شدن معیشت.
خداوند می‌فرماید: اِنَّ رَبَّكَ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشاءُ وَ يَقدِرُ:(1) بی‌تردید پروردگار تو برای هر که بخواهد روزی را گشایش می‌دهد یا تنگ میکند.
بنابراین یکی از وجوه تسمیه‌ی لیلة القدر این است که در این شب براثر ازدحام ملائکه فضای عالم تنگ میشود.
ممکن است تنزّل ملائکه در فضای عالم، به عالم مثال و با صُوَر مثالیّه باشد، در آن صورت فضای عالم ملکوت یعنی عرض ملکوت تنگ میشود.
همچنین ممکن است تمثّل آنها به صورت مُلکی باشد که عرض عالم ملک تنگ میشود. در هر دو صورت قدر به معنای تنگ شدن است.
منبع:در محضر استاد مهدی طیب
1. سوره ی اسراء، آیه ی 30