ملا شدن چه آسان ،آدم شدن مشکل
اين جمله از امام خميني(قدس سره) معروف است كه ملا شدن آسان است آدم شدن مشكل است. و شايد همه شما بار ها اين جمله را شنيده باشيد. براستي كه چنين است زيرا تحصيل و فراگيري علوم ديني يعني فقه، اصول، فلسفه وكلام مانند ساير رشته هاي علوم انساني و تجربي براي هر انساني ممكن و ميسور است و هر كسي ميتواند علوم ديني را به عنوان رشته تحصيلي خود انتخاب نمايد و آن را خوب فرا بگيرد حتي انسانهاي غير مسلمان هم ميتواند علوم ديني و اسلامي را بياموزد و كار شناس علوم اسلامي شود چنانكه امروزه بسياري از افراد غير مسلمان رشته اسلام شناسي را انتخاب نموده و در اين رشته تحصيل مينمايند.
حالا سوال اين است كه تنها طلبه شدن و سالها در حجره طلبگي زدندگي كردن و فراگيري و تحصيل علوم ديني بدون تذكيه نفس و خود سازي و اعتقاد به مباني ديني و ارزشهاي اسلامي كافيست؟ به عبارت ديگر آيا صرف ملا شدن بدون خود سازي و اعتقاد به آخرت و خدا و مبداء و معاد و پيامبر(ص) و امامان معصوم(ع) كافيست؟ و چنين شخصي را ميتوان به عنوان روحاني مسلمان در جامعه اسلامي پذيرفت و انتظار هدايتگري از او داشت؟ آيا شخص كور و نابينا ميتواند راهنما و هدايتگر ديگران باشد؟ پاسخ قطعا منفي است. زيرا معناي روحاني در خود آن نهفته است روحاني منسوب به روح يعني كسي كه با نفس و خواهشهاي نفساني خويش و ارزشهاي مادي به مبارزه برخاسته و سرشار از معنويت است. پس تنها درس خواندن در مدارس ديني و فراگيري علوم ديني بدون خودسازي و اعتقاد محكم به مباني ديني و باور و ايمان به مؤلفه هاي دين كافي نيست، لازمه طلبگي علاوه بر درس خواندن، خود سازي و تذكيه نفس، اعتقاد قلبي به مباني ديني پايبندي در عمل به ارزشهاي اسلامي، باور و ايمان قوي به اصول و مباني دين اسلام است. و آدم شدن فرد در گرو اعتقاد وايمان قلبي به اصول و مشي بر مبناي ارزشها و قوانين شرعي و اخلاق نيك اسلامي است. يعني علاوه بر تحصيل علوم ديني بايد پندار، گفتار و رفتار آدمي نيز بايد مبتني بر معيارها و ارزشهاي الهي و اسلامي باشد تا عنوان آدم بر آنها اطلاق شود. و الا كساني كه از لباس روحانيت و موقعيت اجتماعي ناشي از آن استفاده سوء نموده و احساسات پاك و اعتقاد مردم عوام را وسيله دستيابي به اهداف مادي و رسيدن به پست و مقام ميداند و از علم بدون عمل خويش در جهت نفاق افكني و ايجاد كينه و نفرت بين افراد و آحاد جامعه استفاده ميكند از شيطان هم پست تر است.