مراقبه ی عبادی روز یکشنبه ی ماه ذی القعده(جا نمونید)
مراقبه ی عبادی روز یکشنبه ی ماه ذی القعده
روز یکشنبهی ماه ذیالقعده بود که پیغمبر اکرم (ص) به ميان اصحاب تشریف آوردند و فرمودند:
چه کسی در بین شما تصمیم دارد توبهی راستینی کند؟
اصحاب عرض کردند: یا رسول الله! همهی ما دوست داریم توبه کنیم.
حضرت فرمودند: پس اگر چنین تصمیمی دارید؛ غسل کنید.(یکی از غسلهای مستحبّ، غسل توبه است؛ مثل غسل واجب بهجا آورده میشود؛ منتها با نیّت غسل توبه)؛ بعد از غسل وضو هم بگیرید؛
و بعد از وضو، چهار رکعت نماز بهجا آورید؛ در هر رکعت آن، بعد از سورهی حمد،
سه بار سورهي توحيد،
یک بار سورهی فلق
و یکبار هم سورهی ناس را بخوانید.
بعد از اینکه نماز تمام شد و سلام دادید؛ (احتیاطاً «اللهُ أکْبَر»های پس از سلام را هم نگویید. چون در روایت است که بعد از نماز «ثُمَ اسْتَغْفِروا» سپس استغفار کنید)
هفتاد بار «أسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّي وَ أتوبُ إلَيْهِ» بگویید.
بعد از هفتاد بار «أسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّي وَ أتوبُ إلَيْهِ» گفتن، میگوید:
«لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِاللهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ؛ يا عَزيزُ يا غَفّارُ اغْفِرْ لِي ذُنوبِي وَ ذُنوبَ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ فَإنَّهُ لا يَغْفِرُ الذُّنوبَ إلاّ أنْتَ»
یعنی قدرت و توانی جز از جانب و به عطای خداوند صاحب شکوه و بزرگواری نیست. ای خدای عزیز و مُقتَدِر! ای خدای غَفّار و بخشنده! گناهان من و گناهان همهی مردان و زنان مؤمن را ببخش؛ چرا که غیر از تو بخشندهی گناهی وجود ندارد.
انسان میتواند همهی غفلتها، خطاها، لغزشها، معصیتها، آلودگیها، بدیها، گناهان و زشتیهای خود را در این هفتاد مرتبه اِستِغفار، یک دور مرور کرده و از خداوند، از آنها طلب مغفرت کند.
به عنوان نمونه، اعضای ظاهریاش را در نظر بگیرد؛
خدایا گناهانی که با چشمم کردم، «أسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّي وَ أتوبُ إلَيْهِ»؛
گناهانی را با گوشم کردم؛ چیزهایی را که حرام بود، شنیدم؛ «أسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّي وَ أتوبُ إلَيْهِ»؛
با زبانم آنچه نباید میگفتم، گفتم؛ و آنچه باید میگفتم، سکوت کردم و نگفتم؛ «أسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّي وَ أتوبُ إلَيْهِ»؛
از گناهانی که با دستها، با پاها، …، با یکیک اعضای ظاهریاش مرتکب شده است، استغفار کند.
گناهانی را که با فکرم مرتکب شدم؛ افکار آلودهای که نباید به ذهن راه میدادم و فکرم را به آنها مشغول میکردم؛ گناهانی که با دلم مرتکب شدم، چیزهایی که دل به آنها سپردم، و نباید میسپردم؛ و …، از همهي اينها استغفار کند.
واجباتی که ترک کردم؛ حرامهایی که مرتکب شدم؛ مستحبّاتی که از دست دادم؛ مکروهاتی که به آنها آلوده شدم؛ مباحاتی که بیش از حدّ ضرورت و نیاز، در اشتغال به آنها عمرم را تباه کردم؛ لقمههای شُبههناک یا خدای ناکرده حرامی که خوردم؛ جُرعههای حرام و شُبههناکی که نوشیدم؛ آنچه که لمس کردم و نباید میکردم؛ آنچه که بوییدم و نباید میبوییدم؛ … . هر چه کارهایش را مرور کند، یکی یکی به یادش میآید و به این نحو میتواند فهرستی از همهی معصیتها و گناهانش درست کند.
خدایا قُصور و تَقصیرهایی که نسبت به خود تو کردم؛ «أسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّي وَ أتوبُ إلَيْهِ»؛
قصور و تَقصیرهایی که نسبت به پیامبرت، نسبت به امیرالمؤمنین، نسبت فاطمهی زهرا، نسبت به امام مجتبیٰ، نسبت به أباعبدالله، به همین نحو تا به امام زمان، صلواتُاللهوسَلامُهُعلیهمأجمعین، مرتکب شدم، یکی یکی استغفار کند.
بدیهایی که به پدر، مادر، همسر، فرزندان، بستگان، آشنایان و همسایههایم، به هر مؤمن و مؤمنه و به هر بشری، ولو مؤمن و مؤمنه نبود؛ کردم. قصور و تقصیرهایی که نسبت به ملائکه، جنها، حیوانات و گیاهان كردم. همهی اینها گناه است. یکی یکی از اینها استغفار کند.
قصور و تَقصیرهایی که نسبت به اساتید و ذَوِی الحُقوق معنویام کردم؛ نسبت به کسانی که در کسب معرفت و علم، همراه من بودند، همکلاسیهایم، همشاگردیهایم، همردیفهایم، نسبت به کسانی که شاگردم بودند؛ قُصور و تَقصیرهایی که نسبت به رُؤَسا، همکاران و کارکنان زیردستم کردم؛ فهرستی از گناهان و خطایا به این شکل تهیّه میشود که اگر به همین نحو ادامه دهیم، هفتاد تا میشود؛ بابت هر یک از اینها استغفار کند.
توصیه ی بعضی از بزرگان اهل سلوک در مورد طرز خواندن نماز یکشنبه ی ماه ذی القعده
دربارهي طرز خواندن این چهار رکعت نماز هم دو نظر وجود دارد.
مشهور اين است كه دو نماز دو رکعتی میخوانید که هر رکعت آن متشکّل از یکبار سورهی حمد و سهبار «قُلْ هُوَ اللهُ أحَدٌ»، و یک سورهی فَلَق و یک سورهی ناس است؛ بعد از سلام دو رکعت اوّل، بلافاصله بلند میشوید و تکبیرةالاحرام رکعت دوم را میگویید.
شیوهی دومی که بعضی از بزرگان اهل سلوک، به آن توصیه کردهاند؛ اين است که چهار رکعت پیوسته خوانده شود؛ بعد از رکعت دوم تشهّد هم خوانده نمیشود و فقط در رکعت چهارم، تشهّد میگویید و سلام میدهید. یعنی چهار رکعت پیدرپی، که در هر رکعت، یکبار سورهی حمد، سه بار سورهي توحيد و يك بار سورهی فَلَق و ناس را ميخوانيد.
ضرری هم ندارد که انسان به هر دو صورت، این نماز را بخواند. زمان زيادي طول نميكشد.
? در محضر استاد مهدی طیب - جلسه ی 30 شهریور 91