اشک های بی صدا

 حروف جواب

1- نَعَمْ، نَعِمْ، نَعامْ:

معانی آن عبارتند از:

الف) تصديق: در صورتی که بعد از جمله خبريه باشد مانند، حَضَرَ المعلّمُ. نعََمْ حَضََر.

ب) وعده دادن در برابر طلب : وقتی که بعد از امر يا نهی يا تحضيض باشد. مانند :

أکتبْ درسَک. نعم .

لا تتکاسَلْ. نعم .

هلّا إ جتهدتَ ؟ نعم.

نکته : جواب دادن با “أجل” بعد از طلب بهتر از “نعم” است.

ج‌) اعلام کردن : در صورتی که بعد از استفهام باشد مانند : هل نجحت؟ نعم.

2-أجَلْ:

حرف جواب به معنی “نعم” است ومعانی آن عبارتند از :

الف) جواب : وقتی جمله قبل از” أجَلْ” منفی باشد ، نفی را می رساند ألم تأکلْ؟ أجَلْ يعنی: أجَلْ لمْ آکلْ (بله نخوردم). و اگر مثبت باشد ، بيان کننده اثبات است . أ أکلتَ؟ أجَلْ يعنی:أجَلْ أکلتُ.( بله خوردم.)

ب) تصديق :در جواب کسی که به تو گويد:

نجَحََ زيدٌ. می گويی: أجَلْ.

ج) وعده دادن : در جواب کسی که به تو بگويد : ساعِدْنی. ( مرا كمك كن.) می گويی: أجَلْ.( بله كمك مي كنم.)

3- إی:

حرف جواب به معنی “نعم” است که قبل از قسم واقع می شود و غالباً بعد از استفهام واقع می شود. مانند ، “و يستنبِؤنک أحقّ هوَ ؟ قل : إی وربّي إنّه لَحقٌّ ” . ( يونس 53)

4- بَجَلْ:

حرف جواب به معنی “نعم” است مانند : أتسْمَعُنی ؟ بَجَلْ.

نکته :” بجل” اسم فعل مضارع به معنی يکفی هم آمده است. مانند،بجَلْك.به معني يكفيك.

5- جَلَلْ:

حرف جواب به معنی “نعم” است.

نکته: جَللْ اسم به معنی “عظيم” و” يسير” و” أجْل” نيز به کار می رود.

مثال به معني عظيم، سخن حارث بن

وعلةاست كه: فلَئنْ عَفَوتُ لأعفُوَنْ جلللاً. پس اگر عفو كنم حتماً بسيار عفو مي كنم. (عفو من فراوان و بزرگ است.)

مثال به معني يسير، سخن إمرئ القيس است كه: ألا كلُّ شيءٍ سِواهُ جَلََلْْ. هان هرچيزي بجز او كوچك و ناچيز(آسان) است.

نكته:

كلمه جَلَلْ در عبارات بالا در دو معناي متضاد به رفته است، بنابر اين در اين جا جزء كلمات متضاد است.

و مثال به معني أجْل: كِدتُ أقضي الحياة َمِنْ جَللَْه. نزديك بود كه زندگي خودم را به خاطر او از بين ببرم.(از دست بدهم.)

نكته :

بعضي از نحويون بر اين باورند كه در اين جا نيز به معني عظيم است يعني: مِن عِظَمِه. نه مِنْ أجلِه.

6- بَلی:

حرف جواب که بعد از نفی مي آيد و جمله را به مثبت تبديل می کند. مانند، زَعَمََ الذينَ کَفروا أنْ لنْ يبْعَثوا قُلْ بَلی و ربِّی لتُبْعَثُنَّ.(تغابن-7)

غالباْ نفی با استفهام می آيد خواه: حقيقی باشد مانند، أليسَ زيدٌ بِناجحٍ؟ بَلی.

يا توبيخی: مانند أمْ يَحسَبونَ أنّا لا نسْمَعُ سِرَّهم و نَجْواهُم. بَلی.(زخرف -8)

يا تقريری : مانند، ألسْتُ بِربِّکمْ؟ قالوا : بَلی . (اعراف -172)

 فرق بين ” بَلي ” و” نعَمْ ” :

بلي فقط بعد از نفي مي آيد . ولي “نعم “هم بعد از نفي و هم بعد از اثبات مي آيد. مثلاً در جمله ” ما نجحَ زيدٌ .” جواب با ” نعم ” يعني لَم ينجَحْ.(موفق نشد.) و جواب با ” بلي” يعني نجَحَ. ( موفق شد.)

7-جَير ِ ، جَيْرَ:

حرف جواب به معنی “نعم” است و غالباً قبل از قسم به کار می رود . مانند جَيرِ لأدرُسَنَّ: يعنی نعم واللهِ لأدرُسَنَّ.

سایت ادبیات عربی