شمه‌ای از اسرار حج (قسمت اول)
شمه‌ای از اسرار حج (قسمت اول)
روز هشتم ماه ذی‌الحجّه، روز ترویه، روز آب برداشتن است. در صدر اسلام به دلیل اینکه امکانات زیستی در سرزمین عرفات، مشعر و منا نبود، حج گزاران یا حاجیان برای انجام این بخش از مناسک حج، ناگزیر بودند با خود آب و غذا بردارند و ببرند؛ لذا روز هشتم را که روز آغاز عزیمت بود، یوم التّرویه، یعنی روز آب برداشتن نام نهادند.
در جنبه‌ی باطنی حج هم همین است. یعنی در مسیر لقاء خدا باید ماء ولایت، عامل حیات‌بخش سالک الی الله باشد. تا کسی از سرچشمه‌ی آب ولایت توشه‌ای برنگیرد، نمی‌تواند راه لقاء خدا را تا پایان، به سلامت طی کند.
در یوم‌التّرویه آب برداشته می‌شود و حاجی در مسجد الحرام و کنار خانه‌ی خدا یا در هر نقطه‌ی دیگر شهر، برای انجام اعمال حج، مُحرِم می‌شود. از نظر فقهی هر جای شهر مکّه باشد می‌تواند به احرام حج محرم شود. مُحرِم شدن به معنای حرمت گزاردن بر خدای متعال است.
به یک تعبیر، احرام به رعایت حرمت حضرت حق و مراعات ادب بندگی قائل شدن است و تعبیر دیگر، حرام کردن آنچه بر خود حلال است. قسمت اعظم آنچه در احرام بر مُحرِم حرام می‌شود، حلال‌های الهی است. این نشان می‌دهد کسی که قصد سلوک الی الله می‌کند؛ بسیاری از چیزهایی را که بهره‌مندی از آنها برای دیگران روا و بلامانع است، بر خود حرام می‌کند. لذائذ و تنعّمات را بر خود حرام می‌کند.
ناز پرورده تنعّم نبرد راه به دوست
عاشقی شیوه‌ی رندان بلاکش باشد
لذا محرم شدن، هم نوعی مراقبه‌ی عبودیّت و بندگی است، هم نوعی ریاضت و تحریم کردنِ آنچه بر دیگران حلال است. چراکه این فرد عازمِ سفرِ لقاء و دیدار خدای متعال است. کسی که چنین قصد و عزمی می‌کند، باید باب تنعّم و دنیادوستی و لذّت‌جویی را بر خود مسدود کند؛ همین‌طور باید ادب بندگی را مراعات کند. هم حرمت حقّ متعال را پاس دارد؛ هم خویشتن را از تنعّمات بازدارد.
ادامه دارد…
در محضر استاد مهدی طیب - 91/05/31