روزشمار تاریخی ۲۱ و ۲۲ بهمن ماه
روزشمار تاریخی ۲۱ و ۲۲ بهمن ماه
پیشینه – رضا صفری
۲۱ بهمن۱۳۱۵ علی اکبر داور وزیر دارایی وقت (کابینه محمدعلی فروغی) درخانه اش در تهران درگذشت. گفته شده وی با خوردن تریاک خودکشی کرده است. در پی اعلام درگذشت داور، محمود بدر به کفالت وزارت دارایی منصوب شد.
۲۱ بهمن ۱۳۳۴ درگذشت عباس اقبال آشتیانی
عباس اقبال آشتیانی در سال ۱۲۷۵ش. در آشتیان متولد شد. در آغاز دوران جوانی شاگرد درودگر بود و بعد از آن شروع به آموختن کرد و در مدرسه دارالفنون تحصیلات خود را ادامه داد سپس شغلی در کتابخانه عمومی معارف پیدا کرد. در عین حال به آموزش نیز می پرداخت و در مدارس دارالفنون و نظام و دارالمعلمین به تدریس ادبیات فارسی و جغرافیا مشغول بود. سپس از سوی وزارت جنگ به همراه هیئت نظامی به کشور فرانسه رفت و موفق به اخذ لیسانس ادبیات از دانشگاه سوربن گردید. اقبال پس از بازگشت به ایران به تدریس در دانشگاه پرداخت و به عضویت فرهنگستان درآمد. بعد از مدتی به سمت نماینده فرهنگی ایران در ایتالیا انتخاب گردید و به شهر رم رفت. در سال ۱۳۲۳ش. اقدام به تاسیس مجله «یادگار» کرد. یادگار یکی از مجلات وزین ادبی در تاریخ مطبوعات ایران است. این مجله گران سنگ که به مدیریت دانشمند و مورخ مشهور عباس اقبال آشتیانی استاد تاریخ و ادب دانشگاه انتشار مییافت از جمله مجلات ادبی و تحقیقی است که دورههای پنجگانه آن مجموعه ای ازمقالات تحقیقی دانشمندان معاصر است. نخستین شماره این مجله در شهریور ماه ۱۳۲۳ شمسی انتشار یافت.
از آثار اقبال می توان به: وزرای سلاجقه، تاریخ مغول، خاندان نوبختی، تصحیح عتبه الکتبه، ترجمه سه سال در دربار ایران، تاریخ اکتشافات جغرافیایی و تاریخ علم جغرافیا و بسیاری کارهای دیگر اشاره کرد. اقبال آشتیانی عاقبت در سال ۱۳۳۴ش. در سن نزدیک به ۶۰ سالگی و در زمانی که رایزن فرهنگی ایران در رم بود، دار فانی را وداع گفت و پیکرش در حرم حضرت عبد العظیم ع در رواق شیخ ابوالفتوح رازی به خاک سپرده شد.
۲۱ بهمن ۱۳۵۷ شکسته شدن حکومت نظامی به فرمان امام خمینی توسط مردم انقلابی ایران
در این روز عوامل رژیم پهلوی تلاش می کردند به هر صورتی که شده جلو خشم و اعراضات مردم رو بگیرند. از این رو به شدید ترین صورت حکومت نظامی در شهر اعلام کردند، ولی مردم انقلابی ایران به خواست امام و رهبر خود مبنی بر عدم توجه به حکومت نظامی به خیابان ها ریختند تا انقلاب خود را به سرانجام برسانند.
۲۸ ربیع الاول ۳۱ ، انقراض سلسله ی ساسانیان
یزدگرد سوم پادشاه ساسانی در سال ۳۱ هجری قمری به مرو آمد تا در آنجا به جمع سپاه مشغول شود و از خاقان ترک و امرای کاشغر و بلاد دیگر حدود چین شرقی کمک بگیرد. اما ماهویه، مرزبان شهر مرو که به تفریط در اموال دیوان متهم شده بود، چند نفر را به مقرّ یزدگرد فرستاد. یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی توسط این افراد کشته شد و سلسلهی ساسانی انقراض یافت.
۲۸ ربیع الاول ۱۰۳۳ ،تصرف شهر بغداد توسط شاه عباس صفوی و شکست عثمانی
آخرین جنگهای شاه عباس صفوی با عثمانی بین سالهای ۱۰۳۲ و ۱۰۳۴ ق بر سر تسخیر بغداد روی داد. در این جنگها بغداد نیز به تصرف ایران درآمد و شاه عباس به زیارت عتبات عالیات رفت و به تعمیر و بازسازی قبور مطهر ائمه اطهار (ع) در عراق پرداخت.
۹ فوریه سال ۱۹۲۴ منطقه نخجوان که طبق قرارداد ترک مخاصمه ایران و روسیه در سال ۱۸۲۸ موسوم به «ترکمن چای» از ایران جدا شده بود، نهم فوریه سال ۱۹۲۴ از سوی دولت مسکو به صورت یک منطقه خود مختار اعلام شد.
۲۲ بهمن
۲۲بهمن ۱۳۰۲ افتتاح دوره پنجم مجلس شورای ملّی
مجلس پنجم در ۲۲ بهمن ماه سال ۱۳۰۲ بعد از گذشت هشت ماه از پایان کار مجلس پیشین، در زمان صدارت سردار سپه و با پیام و حضور محمد حسن میرزا، ولیعهد و نائب السلطنه احمد شاه افتتاح شد و تا ۲۲ بهمن ماه سال ۱۳۰۴ به حیات خود ادامه داد.
۲۲ بهمن ۱۳۵۷، پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران
از هفدهم تا ۲۲ بهمن ۵۷، ایران یکی از دورههای استثنایی تاریخ سیاسی جهان را گذرانید. در این ایام، دو دولت در یک مرکز و بدون هیچ گونه مرزبندی مواجه بودند. دولتی که پشتوانه و عامل مشروعیت خود را از دست داده و از قدرت نظامی محروم گشته و با انقلابی عظیم روبرو بود. و دولتی دیگر متکی به رهبری انقلاب تودههای میلیونی مردم که به جای قدرت نظامی، تنها به ارتش مردم وابستگی داشت. با وسعت یافتن دامنههای انقلاب، قرار بر این شد که سران ارتش رژیم پهلوی، دست به کودتا زده و با به دست گرفتن قدرت، انقلاب مردمی را سرکوب سازند. از این رو از ساعت چهار بعدازظهر روز ۲۱ بهمن ۵۷، حکومت نظامی اعلام شد. پس از اعلان حکومت نظامی، حضرت امام خمینی(ره) اعلام کرد که مردم به حکومت نظامی اعتنایی نکنند. مردم نیز همچنان به یورش خود به مراکز دولتی و نظامی و انتظامی ادامه دادند و تقریباً تمام این مراکز با اندک درگیری و مقاومت، تسخیر شد و به دست مردم افتاد. این درگیریها در روز بعد نیز به شدت ادامه یافت و در این روز هزاران زن و مرد و پیر و جوان، هریک به اندازه توان خود برای سرنگونی نهایی رژیم ظلم و جور، کوشش کردند. آنها با سنگربندی در خیابانها، سینه سپرکردن در برابر تانکها و با فداکاری و جانفشانی، انقلاب را به پیروزی رساندند. نه فقط در تهران، بلکه در تمامی شهرهای ایران، درگیری مردم با بقایای رژیم شاه جریان داشت. هنگامی که خبر حرکت نیروهای نظامی از شهرهای مختلف ایران به سمت تهران برای سرکوب قیام مردم پخش شد، مردم شهرهای مسیر به درگیری با نیروهای نظامی پرداختند و با بستن راه، مانع حرکت آنها به سمت تهران شدند. برخی از فرماندهان رده بالای ارتش در این درگیریها به دست مردم کشته شدند تا سرانجام، ارتش، بیطرفی خود را اعلام کرد. سرانجام روز سرنوشت فرارسید و در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، نظام پوسیده ستمشاهی فروریخت و ریشههای فاسد دودمان سیاه پهلوی از این کشور اسلامی، کنده شد. مبارزه پانزده ساله ملت مسلمان ایران به رهبری امام خمینی(ره) به ثمر رسید و با سرنگونی نظام ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی، انقلاب شکوهمند اسلامی ایران پیروز گردید.
۲۹ ربیع الاول۱۲۰۹، شکست لطفعلی خان زند از آقامحمدخان قاجار
پس از مرگ کریم خان زند بین امرای او اختلاف افتاد تا این که در سال ۱۲۰۳ ق، پادشاهی، به لطفعلی خان زند رسید. در ۱۲۰۴ آقا محمد خان قاجار قصد تسخیر شیراز، پایتخت زندیه را نمود. در این میان لطفعلی خان فرار کرد و بعدها بار دیگر به آن شهر بازگشت. در ۱۲۰۶ آقامحمدخان خود، به دفع لطفعلی خان آمد که وی به کرمان گریخت. پس از سقوط شهر توسط آقامحمدخان، خانِ زند به بم رفت و بر اثر خیانت یکی از هوادارنش، به دست آقامحمدخان قاجار گرفتار شد. دو چشم خان زند توسط دستان خان قاجار از حدقه بیرون آورده شد و پس از شکنجههای وحشتناک، او را در ۱۲۰۹ ق در تهران به قتل رساندند. قبر وی در امامزاده زید در بازار تهران واقع است.
۲۹ ربیع الاول ۱۳۶۶ تأسیس دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه در قاهره
در چنین روزی در سال ۱۳۶۶ ق دار التقریب بین المذاهب الاسلامیه در قاهره مصر تاسیس شد. این موسسه در جهت تقریب و نزدیکی مذاهب اسلامی و به همت حضرت آیت الله بروجردی و شیخ محمد شلتوت گام به عرصه فعالیت نهاد . البته پیشتر افرادی چون سید جمال الدین اسد آبادى مشهور به افغانى و شیخ محمد عبده، شیخ محمد حسین کاشف الغطاء و شیخ عبد المجید سلیم، و شیخ محمد تقى قمى در این حوزه به تبادل نظر و اندیشه پرداخته بودند.
۱۰ فوریه سال ۱۷۳۷ مونتسکیو فیلسوف و نویسنده نامدار فرانسوی در قرون هجدهم و نوزدهم میلادی پس از ۴۸ سال زندگی چشم از جهان فرو بست. این نویسنده بزرگ که کتاب معروف او” روح القوانین “در شمار شاهکارهای جاویدان ادبیات بشری است به سال ۱۶۸۹ میلادی بدنیا آمده بود و نام اصلیش” شارل دوسکوندا بارون دو منتسکیو “بود.
پایگاه عبرتپژوهی تاریخی