راهکارهای تقویت اراده برای سیر و سلوک
راهکارهای تقویت اراده برای سیر و سلوک
1️ اوّلین راهکار برای تقویت اراده این است که:
انسان ارادۀ خود را به کار بگیرد و از او کار بکشد تا قوي شود. قوی بودن دست راست انسان، نسبت به دست چپ، مؤیّد همین حقیقت است.
معمولاً انسان از دست راست خود بیشتر کار میکشد و دست چپ را در اولویّت دوّم به کار میگیرد. از این رو دست راست قوی تر و مهیّاتر است.
کسی که قصد سیر و سلوک دارد باید در سلوک معنوی خود جدّیت داشته باشد و با تلاش در جهت تقویت ارتباط خود با معبود از طریق عبادات و نیز تقویت ارتباط با مخلوق از طریق خدمت به مردم و شرکت در امور خیر، ارادۀ خود را قوی کند.
2️ راهکار دوّم:
برای تقویت اراده عمل به دستور العمل سورۀ مزّمّل است. بايد دانست که همين دستورات بسیار در تقویت ارادۀ انسان مؤثّر است.
مخصوصاً بيداري در شب و راز و نياز با خدای سبحان، اراده ای قوی برای انسان به ارمغان میآورد.
- آن چنان که می فرماید:
«إِنَّ ناشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قيلا» [مزمل، آیه۶]
ترجمه: بی تردید عبادت [ی که در دل] شب [انجام می گیرد] محکم تر و پایدارتر و گفتار در آن استوارتر و درست تر است.
3️ سوّمین و مهمترین راهکار تقویت اراده، اجتناب از گناه است.
- اگر انسان در مواقعی که زمینۀ ارتکاب گناه دارد، از گناه اجتناب ورزد، به طور ناخودآگاه اراده ای قوي پیدا خواهد کرد.
دوری گزیدن از معاصی به قدري از منظر قرآن کریم اهميّت دارد که در آن کتاب نورانی، موجب تکفير سيّئات بر شمرده شده است.
- «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ» [النساء /۳۱]
یوسف پیامبر «سلام الله علیه» در پرتو اجتناب از گناه، جایگاه ممتاز و برجستهای پیدا کرد و با عزم جدّی و ارادۀ قوی که به دست آورد، موفّقیّتهای چشمگیری کسب نمود که در تاریخ ثبت شده است.
- افرادی نظیر بهلول و ابن سیرین نیز در اثر اجتناب از گناه به مقامات بلندی صعود کردند.
انجام وظايف الهى نیز مقارن با اجتناب از گناه، از عوامل مؤثر در تقویت اراده به شمار میرود.
اقامۀ نماز اوّل وقت، اهتمام به روزهداری خصوصاً روزۀ مستحب، اهمیّت به امر به معروف و نهی از منکر و رعايت سایر مقررّات الهى، تأثیر بهسزائی در تقویت ارادۀ انسان دارند.
- كسى كه به عبادت خداوند مىپردازد، به آرامش درونی دست مییابد و آرامش درونى، یکی از مؤثّرترين عوامل تقويت اراده است.
همچنین از عوامل دیگری همچون اميدواری، مقاومت در برابر هواهاى نفسانى و مبارزه با عادات ناپسند، تلقين به داشتن ارادۀ قوى، داشتن هدف روشن در زندگی، اعتماد به نفس و خودباورى و بهرهگيرى از سرگذشت انسانهاى با اراده، میتوان به عنوان عوامل مؤثّر در تقویت اراده نام برد.
منبع: سیر و سلوک، به قلم حضرت آیت الله مظاهری، فصل هفتم.