تفسیر باطنی داستان بقره
تفسیر باطنی داستان بقره
داستان بقره داستانی شیرین و پر رمز و راز است که این حقیر مقاله مفصلی در تشریح اسرار آن نگاشته ام که گزارشی اجمالی از آن را به محضر عزیزان تقدیم میکنم.
گاوی که قوم بنی اسرائیل مامور به ذبح آن شدند در حقیقت نماد نفس بهیمی است.
اگر نفس انسان در جهت شهويه حركت کند بهميه خوي گردد و تمثل ملكه نفساني او در خارج به صورت بهائم خواهد بود و اگر در جهت قوه غضبيه حرکت کند تمثل آن در خارج به صورت گرگ درنده است و نيز تكامل در بخش مكر و حيله بصورت روباه متمثل مي گردد.
حال که فهمیدیم حیوانات در حقیقت تمثل باطن انسان ها هستند و دریافتیم که گاو در این داستان نماد نفس بهیمی است که اکنون به مشخصات این گاو خواهیم پرداخت.
مادهگاوي است که نه پير و از کار افتاده باشد، و نه بکر و جوان؛ بلکه ميان اين دو باشد.?
راز اول: در چه سنی می باید این نفس را سر برید؟در سن جوانی. تا جوان هستیم می باید این نفس سر کش را رام نماییم و این گاو شهوت ران را ذبح کنیم. در کودکی و در پیری این امر ممکن نیست و اگر باشد با سختی های بسیار فراوانی همراه خواهد بود.
گر همى خواهى حیات و عیش خوش
گاو نفس خویش را اوّل بكش
در جوانى كن نثار دوست جان
رو عوان بین ذلك را بخوان
در پیری بسیار دشوار است که بتوان از پس نفس بر آمد. مبادا امروز را به فردا بیفکنیم و بگوییم در پیری توبه میکنیم. گاو نفس را میباید در جوانی کشت. موتوا قبل ان تموتوا.
گاوي باشد زرد يکدست، که رنگ آن، بينندگان را شاد و مسرور سازد?
راز دوم: رنگ زرد یکدست این گاو نیز دارای اسراری است. رنگ زرد مورد سفارش روایات ماست. از خصوصیات رنگ زرد این است که مسرور کننده می باشد. شخص را شاد میکند. این گاو هم رنگش زردی است یک دست و انصافا گاو زیبایی است به حدی که بینندگان را مسرور میسازد.
آری نفس بهیمی در ظاهر زیباست. شهوت رانی لذت بخش و شاد کننده است و این نفس برای شخص زینت داده شده است.
زُينَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ (آل عمران/14) حب شهوات برای مردم زینت داده شده است.
گاوي باشد که نه براي شخم زدن رام شده؛ و نه براي زراعت آبکشي کند؛ از هر عيبي برکنار باشد، و حتي هيچگونه رنگ ديگري در آن نباشد.
راز سوم: نفسی که مامور به ذبح آن هستیم رام نیست. اگر رام بود که دیگر مشکلی ایجاد نمیکرد. چه کسی نفس را میباید رام کند؟ عقل.
در این داستان عقل مقتول است. می باید او را احیا نمود و راه احیای وی قتل این نفس وحشی است.
گاوی که تن به شخم زدن و آبکشی دهد یعنی تحت اوامر کشاورز ( عقل) می باشد. اما گاو داستان ما رام نیست.
علت عدم کار کردنش هم عیب و نقص نیست . او گاو سالمی است اما تن به کار نمیدهد.
البته سخن در این وادی بسیار داریم که این میزان بس باشد.