اشتباه شیطان هنگام قیاس
فی الکافی باسناده عن ابی عبدالله علیه السلام قال:
“ان ابلیس قاس نفسه بآدم فقال خلقتنی من نار و خلقته من طین فلو قاس الجوهر الذی خلق الله منه آدم بالنار کان ذلک اکثر نورا و ضیاء من النار.”
ترجمه:
در کتاب کافی از امام صادق نقل شده است که فرمودند:
همانا ابلیس خودش را با آدم مقایسه کردو گفت: یا رب تو مرا از آتش آفریدی و آدم را از گل آفریدی. اما اگر ابلیس، گوهری را که خداوند از آن آدم را آفرید با آتش قیاس می کرد، آن گوهر پر نور تر و پر فروغ تر از آتش بود.
مرحوم استاد علامه شعرانی در تعلیقاتش بر وافی در بیان این حدیث شریف فرمود:
“و یعلم منه ان شیئیه الشیء بصورته لا بمادته و غلط ابلیس و توهم ان الشرف بماده البدن و لم یعلم ان الانسان انسان بعقله و العقل افضل من الوهم. و هذا الحدیث من دقائق العلوم التی لم یعهد صدور مثلها غیر ائمتنا علیهم السلام فی ذلک العصر.”
ترجمه:
“و از این حدیث دانسته می شود که شیئیت شیء به صورت آن است نه به ماده اش، اما ابلیس اشتباه کرد و توهّم کرد شرف به ماده (بدن) است و ندانست که انسان به وسیله عقلش انسان است و عقل با فضیلت تر از وهم است (لذا انسان برتر از ابلیس است). و این حدیث از علوم دقیقی است که صدور مثل این حدیث از غیر از ائمه ما در این عصر سابقه نداشته است.”
منبع: آغاز و انجام با تعلیقات علامه حسن زاده،صفحه 79، (بدون ترجمه